Πότε ένα ζευγάρι θεωρείται υπογόνιμο;
Όταν ένα ζευγάρι δεν καταφέρει να συλλάβει μετά από ένα έτος συστηματικών (1-2 φορές την εβδομάδα) και απροστάτευτων επαφών (χωρίς αντισύλληψη ή χρήση προφυλακτικού), θεωρείται υπογόνιμο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Oργανισμό Yγείας.
Tο χρονικό διάστημα του ενός έτους μειώνεται στους έξι μήνες για μια γυναίκα άνω των 35 ετών.
Ωστόσο, ακόμη και αν μετά από ένα χρόνο το ζευγάρι δεν καταφέρει να συλλάβει, αξίζει -εφόσον είναι κάτω των 35 ετών- να προσπαθήσει για έναν ακόμη χρόνο.
Eίναι αποδεδειγμένο ότι στα δύο χρόνια το 80-85% των ζευγαριών θα έχουν αποκτήσει παιδί. Eάν, όμως, μετά από ένα ή το πολύ δύο χρόνια προσπαθειών η γυναίκα δεν έχει συλλάβει, τότε πρέπει να αρχίσει η διερεύνηση των αιτίων της υπογονιμότητας.
Επομένως, αν και τα περισσότερα ζευγάρια θα καταφέρουν να πετύχουν εγκυμοσύνη μέσα στο πρώτο έτος, μία σημαντική μειοψηφία (15%) θα αντιμετωπίσει πρόβλημα στη σύλληψη. Στις περιπτώσεις αυτές, το 30-40% οφείλεται μόνο στον αντρικό παράγοντα (αντρική υπογονιμότητα).
Βασικό εργαλείο στον έλεγχο της γονιμότητας του άντρα είναι το σπερμοδιάγραμμα. Πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένα άτομα και βασικά χαρακτηριστικά του είναι ο όγκος του σπέρματος, η συγκέντρωση των σπερματοζωαρίων ανά ml σπέρματος, ο συνολικός αριθμός των σπερματοζωαρίων και η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι δεν υπάρχουν σαφή όρια μεταξύ «φυσιολογικού» και «παθολογικού» σπερμοδιαγράμματος.
Έτσι, ο Διεθνής Οργανισμός Υγείας έχει οριοθετήσει κάποιες τιμές αναφοράς, τις οποίες, όταν ένα σπερμοδιάγραμμα δεν πληροί, τότε ο άντρας έχει μειωμένες πιθανότητες να πετύχει σύλληψη με τον φυσιολογικό τρόπο. Σε γενικές γραμμές, το σπέρμα πρέπει να έχει όγκο πάνω από 1,5 ml, αριθμό σπερματοζωαρίων >15 εκατομμύρια ανά ml, συνολικό αριθμό σπερματοζωαρίων πάνω από 39 εκατομμύρια, κινητικότητα >32% γρήγορα ή μέτρια κινούμενων σπερματοζωαρίων και μορφολογία πάνω από 4% φυσιολογικά σπερματοζωάρια.
Αίτια υπογονιμότητας:
▶️ Κιρσοκήλη: Πρόκειται για ένα οίδημα των φλεβών που καταλήγουν στους όρχεις και συνιστά βασική αιτία της ανδρικής υπογονιμότητας, γιατί περιορίζει τη φυσιολογική διαδικασία μείωσης της θερμοκρασίας στον όρχι και οδηγεί σε λιγότερα σπερματοζωάρια και μικρότερη κινητικότητα.
▶️ Λοιμώξεις: Κάποιες λοιμώξεις είναι πιθανό να επηρεάσουν την παραγωγή και την υγεία των σπερματοζωαρίων, ή να προκαλέσουν έλκη που εμποδίζουν τη δίοδο του σπέρματος. Αυτές περιλαμβάνουν κάποια σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως είναι τα χλαμύδια και η γονόρροια, η φλεγμονή στον προστάτη (προστατίτιδα) και η φλεγμονή των όρχεων εξαιτίας της παρωτίτιδας (παρωτιτιδική ορχίτιδα).
▶️ Προβλήματα με την εκσπερμάτιση: Η παλίνδρομη εκσπερμάτιση συμβαίνει όταν το προϊόν της εκσπερμάτισης εισέρχεται στην ουροδόχο κύστη κατά τον οργασμό, αντί να εξέρχεται από την κορυφή του πέους. Διάφορα προβλήματα υγείας μπορούν να προκαλέσουν την παλίνδρομη εκσπερμάτιση, συμπεριλαμβανομένων του διαβήτη, των τραυματισμών της σπονδυλικής στήλης, της λήψης φαρμάκων και του χειρουργείου στην ουροδόχο κύστη, τον προστάτη, ή την ουρήθρα. Κάποιοι άνδρες με τραυματισμούς στη σπονδυλική στήλη, ή συγκεκριμένα νοσήματα δεν εκσπερματίζουν, αν και παράγουν φυσιολογικά σπερματοζωάρια.
▶️ Αντισώματα που επιτίθενται στα σπερματοζωάρια: Πρόκειται για κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία λανθασμένα αναγνωρίζουν τα σπερματοζωάρια ως βλαβερούς εισβολής και επιχειρούν να τα εξαλείψουν.
▶️ Όγκοι: Τόσο οι καρκινικοί, όσο και οι καλοήθεις όγκοι μπορεί να προσβάλουν τα ανδρικά αναπαραγωγικά όργανα απευθείας, ή να επηρεάσουν τους αδένες, όπως είναι η υπόφυση που απελευθερώνουν ορμόνες απαραίτητες για την αναπαραγωγή. Σε κάποιες περιπτώσεις το χειρουργείο, η ακτινοβολία, ή η χημειοθεραπεία που διεξάγονται για την αντιμετώπιση του όγκου, βάλλουν την ανδρική γονιμότητα.
▶️ Κρυψορχία: Σε κάποια αγόρια κατά την εμβρυική ζωή ο ένας, ή και οι δύο όρχεις δεν καταφέρνουν να κατέβουν από την κοιλιακή χώρα στο όσχεο. Είναι πιθανό οι άνδρες που είχαν κρυψορχία να είναι λιγότερο γόνιμοι.
▶️ Ορμονικές διαταραχές: Η υπογονιμότητα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα διαταραχής στη λειτουργία των όρχεων, ή να οφείλεται σε μη φυσιολογική λειτουργία άλλων ορμονικών συστημάτων που περιλαμβάνουν τον υποθάλαμο, την υπόφυση, τον θυρεοειδή αδένα και τα επινεφρίδια. Η χαμηλή τεστοστερόνη (ανδρικός υπογοναδισμός) και τα άλλα ορμονικά προβλήματα έχουν έναν αριθμό υποκείμενων αιτιών.
▶️ Ελλείμματα του σπερματικού πόρου: Οι σωλήνες που μεταφέρουν τα σπερματοζωάρια μπορεί να προσβληθούν από κάποια ασθένεια ή έναν τραυματισμό. Σε κάποιους άνδρες το εμπόδιο δημιουργείται στο τμήμα του όρχεως που συγκεντρώνει το σπέρμα, την επιδιδυμίδα, σε κάποιους άλλους στον έναν, ή και τους δύο πόρους που μεταφέρουν τα σπερματοζωάρια έξω από τους όρχεις. Οι άνδρες που πάσχουν από κυστική ίνωση, ή από κάποια άλλη κληρονομούμενη νόσο, είναι πιθανό να γεννηθούν χωρίς σπερματικούς πόρους.
▶️ Χρωμοσωμικά ελλείμματα: Οι κληρονομούμενες διαταραχές όπως είναι το σύνδρομο Kleinefelter, στο οποίο ένας άνδρας γεννιέται με 2 Χ χρωμοσώματα κι ένα Ψ αντί για ένα Χ κι ένα Ψ που είναι το φυσιολογικό, προκαλούν διαταραγμένη ανάπτυξη των ανδρικών αναπαραγωγικών οργάνων. Άλλα γενετικά σύνδρομα που σχετίζονται με την υπογονιμότητα περιλαμβάνουν την κυστική ίνωση, το σύνδρομο του Kallmann, του Young και του Kartagener.
▶️ Προβλήματα κατά τη συνουσία: Περιλαμβάνουν τη δυσκολία στην επίτευξη, ή διατήρηση μιας στύσης ικανής για συνουσία (στυτική δυσλειτουργία), την πρόωρη εκσπερμάτιση, την επώδυνη συνουσία, διάφορες ανατομικές ανωμαλίες, όπως είναι ο υποσπαδίας, κατάσταση κατά την οποία το ουρηθρικό στόμιο βρίσκεται στην κάτω πλευρά του πέους, καθώς και ψυχολογικά προβλήματα, ή προβλήματα στη σχέση που επηρεάζουν τη σεξουαλική πράξη.
▶️ Φάρμακα: Η θεραπεία υποκατάστασης της τεστοστερόνης, η μακροπρόθεσμη χρήση αναβολικών στεροειδών, η χημειοθεραπεία, κάποια αντιμυκητιασικά φάρμακα, ορισμένα φάρμακα για το έλκος, καθώς και κάποια άλλα φάρμακα μπορεί να διαταράξουν τη φυσιολογική παραγωγή των σπερματοζωαρίων και να μειώσουν την αναπαραγωγική ικανότητα του άνδρα.
Για περισσότερες πληροφορίες είμαστε στη διάθεσή σας στο 2310 240673.
